18 september 13.30 uur Waalkade (locatie Achter de Vismarkt 10)
Onthulling van een plaquette ter herinnering aan de hulp die de bevolking van Nijmegen na de oorlog kreeg van de Amerikaanse stad Albany.
De stad Albany zette zich in voor de door oorlogsgeweld getroffen bevolking van Nijmegen.
In juli 1947 brachten boten 300 ton humanitaire hulpgoederen en bouwmaterialen naar de Nijmeegse Waalkade. Burgemeester Hustinx nam de goederen in ontvangst en Polygoon maakte een film-opname ‘Albany Adopts Nijmegen.’
Daarmee kreeg het vertrouwen van de bevolking en de wederopbouw van Nijmegen een stevige impuls.
Generaal-majoor James M. Gavin, commandant van de Amerikaanse 82nd Airborne Divisie, die een belangrijke rol speelde bij de bevrijding van Nijmegen, had hierbij het voortouw genomen. Gavin wilde zoveel mogelijk doen om de gevolgen van het oorlogsgeweld door hulpverlening uit Amerika te verzachten. Op 25 maart 1947 werd Gavin benoemd tot ereburger van Nijmegen.
De hulpactie zorgde voor een warme vriendschapsband tussen Albany en Nijmegen. Die vriendschapsband wordt gesymboliseerd door oranje tulpen. Om de bevolking te bedanken voor hun hulp stuurde koningin Wilhelmina uit naam van alle Nederlanders 2.000 tulpenbollen naar Albany. In 1949 stonden voor het eerst bloeiende tulpen in Washington Park en naar aanleiding daarvan ontstond het ‘Tulip Festival’. Albany en Nijmegen werden ‘sister cities’. Ook in Nijmegen heeft de stichting FAN de oranje tulp als herkenningsteken in haar logo opgenomen.
In het voorjaar 2020 zal op de rotonde voor de plaquette een oranje tulpenbed gaan bloeien. Een initiatief in samenwerking met Wijkplan Nijmegen.
Regionaal Archief Nijmegen. Wapenschild dat Generaal Gavin aanbood op 17 september 1945. Inventarisnummer 586. Foto: Anja Adriaans.
18 september 15.00 uur Stadhuis
In het gemeentehuis vindt de onthulling plaats van een zuil met het wapenschild dat generaal James M. Gavin, ereburger van de stad, aan Nijmegen schonk.
Een samenwerkend initiatief van Stichting FAN Friendship Albany NY-Nijmegen, OBS De Oversteek, de Sunset March en anderen zet zich in om de rol van de Amerikaanse bevrijders in Operation Market Garden en het ereburgerschap van Nijmegen voor generaal Gavin te belichten. Bij de eerste herdenking van de bevrijding van Nijmegen schonk generaal J.M Gavin een 82nd Airborne Division wapenschild aan de stad Nijmegen. Het houten wapenschild heeft lange tijd opgeslagen gelegen in het archief. Beschermd maar onbekend en onzichtbaar voor de inwoners van Nijmegen. De 75e herdenking en de komst van vele Amerikaanse gasten noopt deze initiatiefgroep om het wapenschild van de 82e Airborne Divisie ten toon te stellen en het ereburgerschap van generaal Gavin breder bekend te maken en te documenteren. De zuil en explicatiebanners zullen nog enkele weken in de druk bezochte en openbare hal van het stadhuis blijven staan.
Gezien de beperkte ruimte is deze ceremonie helaas alleen toegankelijk voor genodigden.
Foto: Fotografie Jacqueline van den Boom
18 september 19.00 uur FAN deelname aan één van de bijzondere Sunset Marches.
Dit jaar worden er 75 bijzondere Sunset Marches georganiseerd in het kader van de 75e herdenking van operatie Market garden, de bevrijding van Nijmegen. Tijdens deze bevrijding, die startte op 17 september 1944, werd door Amerikaanse parachutisten van de 82nd Airborne Division de Waal overgestoken. Tijdens deze oversteek verloren 48 Amerikanen het leven. Op deze locatie is inmiddels de brug “De Oversteek” gebouwd. Er staan 48 paren lichtmasten op de brug, voor elke gestorven Amerikaan één. Rond het tijdstip van zonsondergang worden deze lichtenmaten, paar voor paar, na elkaar ontstoken in het tempo van een trage mars. Iedere avond loopt een Nederlandse veteraan deze Sunset March. 365 dagen per jaar. Zo is de Sunset March sinds oktober 2014 een dagelijks eerbetoon geworden.
FAN deelnemers verzamelen om 19 uur bij het Waal Crossing monument aan de noordkant van de rivier.
Trans-Atlantisch project; Pen-Pals Nijmegen-Albany for Freedom
Met scholieren vieren we in 2019 de band tussen de VS en Nederland en specifiek de 72 jarige vriendschap tussen Nijmegen en Albany NY en de 82nd Airborne Division. We werken hierin samen met leerlingen en docenten van OBS de Oversteek, Kandinsky College en Mondial College In een trans-Atlantisch project benadrukken we het belang van humaniteit en vriendschap in wederopbouw na oorlog. We benadrukken en waarderen de maatschappelijke rol van militairen. We werken aan bewustwording en besef dat vrijheid geen gegeven is en hoe belangrijk het is om je daarvoor in te zetten. Samen met scholieren uit Albany NY en Nijmegen werken we deze doelstellingen uit in een aantal concrete ‘producten’ en uitwisselingsmomenten. De educatieve reis met Nijmeegse scholieren naar Albany in oktober 2019 mag gezien worden als de start van het uitwisselingstraject, dat ook in 2020 en daarna een vervolg zal hebben.